Huidhonger
Hoewel we in de massagebranche dit woord al jaren gebruiken, kreeg het vooral aandacht tijdens het eerste jaar van de corona crisis. Maar nu horen we er niets meer over. Het lijkt dat het in deze tijd niet meer aan de orde is. Maar niets is minder waar. Want doordat we nog voorzichtiger zijn geworden met aanraking als voor corona, is het een steeds groter wordend probleem. Ook voor kinderen, wat grote gevolgen kan hebben voor hun ontwikkeling en gezondheid.
Maar wat is nu precies Huidhonger? Huidhonger is een gebrek aan liefdevolle aanraking met aandacht gegeven en het verlangen naar huid contact. De huid heeft letterlijk honger naar aanraking. We vergeten het vaak, of weten het soms gewoonweg niet, maar aanraken is één van onze levensbehoeften. Onderzoek toont aan dat zeker op jonge leeftijd de behoefte aan aanraking met aandacht vaak nog groter is dan die naar eten en drinken. Kinderen kunnen zelfs sterven aan een te kort aan liefdevolle aanraking, ondanks dat ze te eten en te drinken krijgen!
Hoe ontstaat Huidhonger? Huidhonger ontstaat door een tekort aan gewenste aanraking met aandacht gegeven. De behoefte hieraan verschild per persoon. Maar zeker bij kinderen is de behoefte vaak groot. Door alles wat er de afgelopen jaren is gebeurt zijn we echter nog voorzichtiger geworden met aanraking. Onder andere door de angst om verkeerd begrepen te worden. Leerkrachten die hun leerlingen niet meer mogen troosten, pedagogische medewerkers die zich moeten beperken tot enkel de noodzakelijke vormen van aanraking. En dat terwijl veel kinderen ook thuis steeds minder vaak met aandacht worden aangeraakt. Er wordt wel geknuffeld, maar hoe vaak is deze knuffel met aandacht? Zo zie je steeds vaker moeders die op hun smartphone zitten terwijl ze borstvoeding geven. Het is heel normaal geworden dat beide ouders werken en na een drukke werkdag is er vaak veel stress rondom verplichtingen als sport, huiswerk en eten waardoor de liefdevolle aandacht naar de kinderen toe er vaak bij inschiet. Ook wordt er steeds minder aandacht aan een bedritueel besteed als voorlezen. En juist dit soort momenten zijn zo belangrijk en geschikt voor die liefdevolle aanraking met aandacht.
Hoewel in andere culturen zoenen, knuffelen en massage horen bij het dagelijks leven, zijn wij er hier voorzichtig mee. Religie en zelfs een verbod op massage in verre het verleden heeft er aan bijgedragen dat wij altijd al meer terughoudend waren in onze aanraking. Dat we ons geluk en onze gezondheid hierdoor ernstig te kort doen zijn we ons vaak niet van bewust.
Aanraking met aandacht zegt letterlijk: Je doet er toe, je mag er zijn!
Doordat er steeds minder met aandacht wordt aangeraakt ontwikkelen kinderen al op jonge leeftijd een slecht zelfbeeld. Ze krijgen het gevoel dat ze er niet toe doen. Hierdoor kunnen ze zelfs een groeiachterstand ontwikkelen, krijgen ze een verminderde weerstand en een te kort aan aanraking kan daarnaast ook agressie en depressie tot gevolg hebben. Vaak zijn ze hierdoor op latere leeftijd gevoeliger voor verslavingen.
Tijdens aanraking met aandacht en bijvoorbeeld een massage, maakt het lichaam gelukshormonen aan. Hormonen als Oxytocine, Serotonine en Dopamine die er aan bijdragen dat er meer verbondenheid ontstaat. Dat we ons gelukkiger voelen, dat we beter in ons vel komen te zitten en meer zelfvertrouwen krijgen. Minder aanraking draagt bij aan een maatschappij van meer agressie, meer ieder voor zich, meer eenzaamheid en meer depressie met alle gevolgen van dien. Denk aan het toenemende aantal zelfdodingen onder andere bij pubers.
Niet liefdevol aangeraakt worden is dus eigenlijk een vorm van emotionele verwaarlozing.
Wat kan je er tegen doen? Om te beginnen kan je, wanneer je iemand een knuffel geeft, deze ook echt met aandacht geven. Neem er even de tijd voor. Niet snel snel en oppervlakkig, maar met je aandacht in het moment bij de knuffel en bij niets anders. Maak oogcontact wanneer je bijvoorbeeld iemand wil troosten of een hand op de schouder legt om te begroeten. Laat zien dat je ze ziet. Dit geld zowel voor kinderen als volwassenen.
Tips om in te zetten in de kinderopvang en het basisonderwijs. Omdat ouders het steeds vaker te druk hebben zoals ik eerder al schreef, kan de kinderopvang en het basisonderwijs op het gebied van huidhonger beslist een waardevolle en positieve rol spelen. Maar hoe kunnen ze dit op een veilige en gepaste manier doen zonder dat er een verkeerde indruk wordt gewekt?
Door aan de slag te gaan met kriebelliedjes, aanraakspel en onderlinge kindermassage!
Dit kan met materialen uit een kriebelbox als kwastjes, balletjes, doekjes en handpoppen en kan gewoon over de kleding heen.
Vraag van te voren of het goed is dat je ze er mee kriebelt en vraag waar ze dit fijn vinden. Op het hoofd, in het gezicht, op de handen of op de rug. Ook grimeren is een makkelijke en veilige manier om met aanraking bezig te zijn. De “gezichtsmassage” met de kwastjes en sponsjes tijdens het grimeren hebben vaak een ontspannend effect. Wil je geen verf gebruiken ivm een gevoelige huid. Doe dan net alsof en gebruik je fantasie dat je een prachtige vlinder van ze maakt. Wanneer je het overtuigend brengt zullen de kinderen helemaal mee gaan in je beleefwereld. Zijn de kinderen al wat ouder, dan kunnen ze elkaar ook met kwastjes masseren. Iedereen is bekend met kinderliedjes. Hoe leuk is het dan om Hansje Pansje Kevertje over je rug te voelen “lopen” tijdens het liedje? Bijvoorbeeld met een handpop?
Vrijwel iedereen kent ook wel het spelletje: Ra, ra, wat teken ik op je rug? Door dit spelletje te combineren met bijvoorbeeld een liedje kan je al spelenderwijs het kind iets leren (ontwikkeling van de tastzin) maar ben je ook meteen met een positieve manier van aanraking met aandacht bezig. Om je een indruk te geven hoe je dit kan doen hebt ik een GRATIS proefles gemaakt over Hansje Pansje Kevertje die op de website te volgen is.
Vanaf een jaar of 4 kan je ook aan de slag met “onderlinge kindermassage”. De juf masseert dan dus niet de kinderen, maar de kinderen masseren elkaar. Omdat veel kinderen hier niet aan gewend zijn is het belangrijk dit stap voor stap te integreren. Ook zijn er een aantal basisregels waarmee rekening moet worden gehouden. Begin dus beslist niet meteen met een massage bij elkaar. Binnen de Happy Kids Massage methodiek hebben we hier een speciaal 5-stappen plan voor ontwikkeld die leerkrachten kunnen leren tijdens de training voor professionals: Rust en verbinding in de groep. Deze training wordt door vrijwel alle trainers die op de website staan gegeven. Neem gerust contact op met een trainer in de buurt voor meer informatie hierover.
Interesse? Volg de gratis proefles kindermassage voor peuters en kleuters door op de link te klikken.
Daarnaast kan je een informatie avond organiseren voor ouders waar je dit thema bespreekt. Zo’n informatie bijeenkomst zou gecombineerd kunnen worden met bijvoorbeeld een inspiratie workshop over de kriebelbox, kriebelliedjes en aanraakspel. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op door een mail te sturen naar happykidsmassage@outlook.com
Dit artikel over Huidhonger is geschreven door Corina Elzenaar en is verschenen in oa Kiddo magazine, een magazine voor de kinderopvang en in de zomer editie van Pure Child magazine.
Комментарии